Otwarte konkursy ofert
Malowniczo położony na wzgórzu. kościół św. Bartłomieja Apostoła, otwiera dzieje wsi Miłaków. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości, leżącej w paśmie Wzgórz Dalkowskich, pochodzą z 1295 roku i dotyczą właśnie miłakowskiej świątyni, choć na pewno nie tej, której bryłę podziwiamy dziś. Można założyć, że wieś powstała o wiele wcześniej, a kościół był ukoronowaniem wysiłków osadników nad jej tworzeniem.
W ciągu wieków różnie nazywano to miejsce. W dokumentach i przekazach ustnych spotkamy się z : Melacow, Milkau, Miłkowo, Miłków, Miłaków( od 1948r.).
Od XIV wieku Miłaków był lennem rycerskim, które dość często zmieniało właścicieli. Pierwszym z nich był przed rokiem 1397 Niczko Unruch. Następnie gospodarzami Miłakowa były rody : von Berge, von Benen, von Glaubitz, von Schweidnitz. Na przełomie XIV i XV wieku wybudowano w Miłakowie pierwszą murowana siedzibę rycerską. Jej przebudowę na początku XVI wieku, w kształcie renesansowego dworu obronnego z fosą, przypisuje się Bernhardowi von Schweidnitz. Prawdopodobnie również z tego okresu pochodzi krzyż pokutny, zachowany do dziś, wolno stojący w środkowej części wsi. Kolejnym właścicielem majątku został starosta kożuchowski Fabian von Schönaich, który w 1561 roku za kwotę 24 000 talarów zakupił Miłaków, razem z Bukowicą i Żukowem. W tym czasie Schönaich posiadł również dobra siedlisko – bytomskie i przeniósł siedzibę rodową do Siedliska. Schönaichowie byli inicjatorami przebudowy miłakowskiego kościoła. Prawdopodobnie z inicjatywy Georga Schönaicha powstała renesansowa świątynia o układzie przestrzennym i bryle nawiązującymi do gotyku. W 1651 roku Schönaichowie na skutek niespłaconego długu wobec zakonu jezuitów tracą dobra miłakowskie. Jezuici władają nimi w latach 1651-1763. Zakonnicy z trudem prowadzą działalność kontrreformacyjną wśród zagorzałych luteran zamieszkujących wioskę. W celu przeciągnięcia ich na katolicyzm, wymieniają na barokowe wyposażenie kościoła p.w. św. Bartłomieja i obsługują miłakowską parafię, która obejmowała Żuków, Bukowicę, Zagórze i Zimną Brzeźnicę. Po roku 1763 Miłaków wraca ponownie w ręce Schönaichów po wygranych przez nich procesach z jezuitami.
W końcu XVIII wieku wieś liczyła 316 mieszkańców zajmujących 51 posesji i mieszkania dwóch folwarków. W tym czasie w Miłakowie były trzy młyny wodne, dwa wiatraki, owczarnia licząca 750 sztuk owiec, szkoła, karczma, dwie kuźnie, leśnictwo.
Schönaichowie w rozpoczynającej się tzw. pierwszej wojnie o Śląsk, między Prusami a Austrią, stanęli po stronie króla Prus Fryderyka II. Dlatego król po wkroczeniu na Śląsk w grudniu 1740 roku, jako pierwszą kwaterę wybrał dwór w Miłakowie. Przez kilka dni, zajmował on pokój szczytowy, na drugim piętrze dworu. W miłakowskim dworze, król Prus przyjął posłów śląskich, którzy protestowali przeciw agresji. Po skoncentrowaniu wojsk w rejonie Bytomia Odrzańskiego, król ruszył na Głogów, a następnie w trakcie błyskawicznej kampanii zajął cały Śląsk, przyłączając go do Prus. Za poparcie udzielone królowi Hans Carl Schönaich otrzymał tytuł książęcy, a jego majątki status księstwa. Dwór miłakowski, który przez chwilę był w centrum europejskich wydarzeń, został w wieku XIX przebudowany. Przynależny jemu folwark oddano w dzierżawę. Ostatnimi niemieckimi dzierżawcami folwarku była rodzina Tominsky.
Do 1945 roku, Miłaków ( Milkau ) administracyjnie należał do powiatu szprotawskiego ( Kreis Sprottau ). Podobnie jak pobliskie Nowe Miasteczko. Miłaków został zdobyty przez Armię Czerwoną 13 lutego 1945 roku. Część niemieckich mieszkańców już wcześniej opuściła swoje domostwa, kierując się do Saksonii. W wiosce pozostał ksiądz i kilkunastu niemieckich mieszkańców, którzy wkrótce po zmianie granic, również opuścili Miłaków, kończąc w ten sposób niemiecką historię miejscowości. Po przejściu wojsk radzieckich, które spustoszyły wieś, napływały grupy szabrowników, które ograbiały gospodarstwa - dość bogate w sprzęty rolnicze. Pierwsi polscy osadnicy, wysadzani na stacji kolejowej w Bytomiu Odrzańskim, zjawiali się w Miłakowie od maja 1945 roku. Wielu z nich przybyło z województwa kieleckiego i innych województw byłej II Rzeczypospolitej. Dzień po dniu budowali swoją wspólnotę, często narażeni na niedostatki. Pomocą duchową służył nowym mieszkańcom Miłakowa ks. o Robert Paluch z zakonu kapucyńskiego, który posługą kapłańską obejmował jeszcze wiele innych miejscowości. Kolejnymi księżmi miłakowskimi byli : (?)Dulniawka, ks.o Andrzej Zaklikiewicz, (?)Kądziołko, ks. Eugeniusz Golinowski, (?) Binkowski, ks. Edward Wierzbicki, ks.Stanisław Wojnar, ks.Kazimierz Zbierski, ks.Grzegorz Janusz, ks. Stanisław Jedliński i obecnie ks. Ryszard Mulawa.[1] W 1958 roku erygowano Parafię Miłaków, w skład której weszły oprócz samego Miłakowa także : Zimna Brzeźnica, Żuków, Bukowica, Nowy Bukowiec, Zagórze. Pierwszym, powojennym sołtysem został Władysław Sidło. Sołtysami wsi Miłaków byli również : Władysław Kantarowski, Józef Milczarek, Henryk Rachwał, Stanisław Witecki, Mieczysław Powroźnik, Irena Werner, Franciszek Wydysz, Tadeusz Marczak, Dorota Pawlicha, Beata Górska – Rabczewska, Ireneusz Wilimberg. Obecnie sołtysem jest Stefan Milczarek.[2]
Pierwszym dzieckiem urodzonym po wojnie w Miłakowie była Helena Szperna, a pierwsze wesele odbyło się w domu Kozerów. Ważną rolę w integrowaniu wiejskiej społeczności odegrała szkoła. Początkowo czteroklasowa, mieściła się w budynku nr 32, a od 1948 w budynku nr 12. Starsze dzieci uczęszczały do szkół w Nowym Miasteczku lub Bukowicy. W 1960 roku utworzono w budynku po dawnej szkole katolickiej siedmioklasową szkołę, zatrudniono kilku nauczycieli. Najbardziej zasłużonymi dla rozwoju oświaty w Miłakowie są Tadeusz Maziarz i Helena Nowak. W kolejnych latach na skutek spadku liczby dzieci i utworzenia w Nowym Miasteczku Zbiorczej Szkoły Gminnej, a następnie Zespołu Szkół nr 1, redukowano ilość oddziałów, by w 2001 roku zamknąć szkołę. Ostatnim dyrektorem szkoły była Krystyna Giemza. Po przebudowie budynku szkolnego, utworzono na jego miejscu Dom Gościa, służący mieszkańcom jako świetlica wraz z zapleczem do organizowania spotkań. Przynależy do niego rozległy teren rekreacyjno – sportowy. Dom Gościa pełni też funkcję stanicy turystycznej wraz z możliwością noclegu , wyprawiającym się do pobliskich Annabrzeskich Wąwozów. Do lat 90 XX wieku w miejscu dawnego folwarku działało PGR. W Miłakowie funkcjonowało też kółko rolnicze. Aktualnie większość mieszkańców znajduje zatrudnienie w gospodarstwach rolnych oraz kilku przedsiębiorstwach usługowych.
Serdecznie dziękuję za pomoc Pamu Sołtysowi Stefanowi Milczarkowi, Pani Małgorzacie Żmijowskiej i Pani Beacie Górskiej Rabczewskiej
Opracował na wyłączność strony Nowe Miasteczko Gmina i Miasto - Jacek Zawiślak / 2015
[1] Zestawienie wg przekazów ustnych – Pan Stefan Milczarek
[2] Informacja dzięki uprzejmości Pana Stefana Milczarka
